به دنبال مجموعه مذاکراتی که هفته گذشته در اتحادیه اروپا صورت گرفت، قانونگذاران نهایتاً بر سر طرح پیشنهادی «قانون هوش مصنوعی» (AI Act) با یکدیگر به توافق رسیدند. این طرح ظاهراً اولین قانون دنیا خواهد بود که به شکلی جامع بر هوش مصنوعی نظارت خواهد کرد و میتواند مبنایی برای قوانین مشابه در دیگر نقاط دنیا باشد. قانونگذاران شرایطی را برای فعالیت سیستمهای هوش مصنوعی با اهداف عمومی (GPAI) که اثرگذاری بالایی دارند، تعیین کردهاند. این قانون همچنین خواستار شفافیت در این سیستمها شده است. برای مثال: باید مستنداتی درباره محتواهای استفادهشده در آموزش ابزارهای هوش مصنوعی ارائه شود.
اتحادیه اروپا بر سر طرح قانون هوش مصنوعی به توافق رسید
بخش دیگری که در این قانون آماده است، شهروندان حقدارند که در صورت لزوم از سیستمهای هوش مصنوعی شکایت کنند و بابت سیستمهای پر ریسکی که بر حقوق آنها اثر میگذارد، توضیح بخواهند. این قانون برای آن دسته از مدلهای هوش مصنوعی اجرا خواهد شد که معیارهای خاصی دارند؛ بااینحال، این معیارها هنوز دقیقاً مشخص نشده است و نمیدانیم نحوه اجرای قانون چگونه خواهد بود. البته در این طرح به چهارچوبی برای جریمه شرکتها در صورت نقض قانون اشارهشده است. این جریمه میتواند بر اساس نوع نقض قانون و اندازه شرکت سازنده مدل هوش مصنوعی، بین 7.5 میلیون یورو (1.5 درصد درآمد جهانی شرکت) تا 35 میلیون یورو (7 درصد درآمد جهانی شرکت) متغیر باشد.
طبق قانون هوش مصنوعی، استفاده از این فناوری در برخی حوزهها مثل: استخراج تصاویر چهرهها از دوربینهای مداربسته، دستهبندی افراد بر اساس شاخصههای حساس مثل: نژاد، گرایش جنسی، دین یا باورهای سیاسی، تشخیص احساسات در محل کار یا مدرسه و یا خلق سیستمهای امتیازبندی اجتماعی ممنوع است؛ البته استثنائاتی برای استفاده از سیستمهای بیومتری توسط برخی از مجریان قانون درنظر گرفتهشده است. انتظار میرود که تصویب نهایی این قانون تا پیش از پایان سال 2023 صورت بگیرد اما اجرای آن، در زودترین حالت، احتمالاً از سال 2025 بهبعد آغاز خواهد شد.