آیا تابه‌حال در موقعیتی قرار گرفته‌اید که بخواهید به چیزی «نه» بگویید اما نتوانید آن را انجام دهید؟ آیا تابه‌حال برای اجتناب کردن از انجام کاری که برای انجام آن علاقه‌ای ندارید، مجبور به دروغ گفتن شده‌اید؟ اگر پاسخ شما به برخی از این سؤالات مثبت است، احتمالاً مهارت نه گفتن حرفه‌ای شما ضعیف است و نیاز به تقویت آن داشته باشید. از سوی دیگر، شاید شرایط و موقعیت‌های فوق برای شما چندان مهم و حائزاهمیت به نظر نرسند اما به هرحال هرگز نباید اهمیت «نه گفتن» را دست‌کم بگیرید. گاهی اوقات لازم است نه گفتن مؤدبانه را برای مخالفت با یک دوست یاد بگیریم، گاهی اوقات نیز باید نه گفتن حرفه‌ای را برای استفاده در محیط‌های کاری و اداری بیاموزیم. بر همین اساس، ما باید پیامدهای نه گفتن در محل کار را نیز به‌خوبی بشناسیم.
چرا نه گفتن در محل کار خیلی مهم است؟
قبل از این‌که به‌صورت عمیق‌تری به این موضوع بپردازیم، خیلی مهم است که اهمیت نه گفتن حرفه‌ای در یک محیط کاری و حرفه‌ای را درک کنیم. البته وقتی این را می‌گوییم، منظور ما رد پیشنهادها بدون در نظر گرفتن آن‌ها و یا عدم ارائه کمک به افرادی که واقعاً به کمک ما نیاز دارند نیست. منظور ما موقعیت‌هایی است که در آن‌ها باید:
- از هدر رفتن زمان برای انجام کار بیهوده محافظت کنید.
- شجاعت این را پیدا کنید که علی‌رغم نفوذ دیگران، به تصمیمات‌تان وفادار بمانید.
- آگاهانه تصمیم بگیرید که ارزش‌ها و باورهایتان را در اولویت قرار دهید.
ایجاد روابط معنادار در محل کار، اعتماد و حفظ ارتباطات محترمانه در محل کار، تنها در صورتی امکان‌پذیر است که همه به‌اندازه کافی توجه کنند تا به مرزها و خواسته‌های دیگران احترام بگذارند. به‌همین خاطر خیلی مهم است که «نه گفتن» حرفه‌ای به رئیس، همکار، کارمند و یا مشتری را بیاموزیم. این نه گفتن، نه‌تنها به روابط شما آسیبی نمی‌زند بلکه می‌تواند ارتباط و همکاری شما را حتی بهتر کند.
۸ راهکار برای «نه گفتن» حرفه‌ای و مؤدبانه در محل کار
با کمک این ۸ راهکار شما می‌توانید به میزان قابل‌توجهی از بله گفتن در محل کار بکاهید و برای ایجاد رفتار متعادل‌تر تلاش کنید.
۱. محیط و شرایط را بررسی کنید:
محققان بر این باور هستند که «نه گفتن» برای پیشرفت شغلی و ایجاد روابط شغلی مستحکم و قدرتمند ضروری است. آن‌ها استدلال می‌کنند که یک پاسخ کوتاه و بی‌فکر، می‌تواند روابط شغلی را خراب کند و عواقب مختلفی به همراه داشته باشد. همچنین توصیه می‌شود که قبل از ارائه پاسخ نهایی، شرایط را در مقیاسی بزرگ‌تر بررسی و ارزیابی کنید. برخی از استراتژی‌هایی که کارشناسان به ما توصیه می‌کنند، عبارتند از:
- تصمیم‌گیری و درک این‌که آیا این درخواست یا فرصت با باورهای شما همسو است یا خیر؟ آیا این موقعیت با اهداف بلندمدت شما مطابقت دارد؟
- توجه به ارتباطات غیرکلامی
- تصدیق درخواست، اطلاعات یا فرصت
- شناسایی هرگونه مشکلاتی که انتظار دارید با «نه گفتن» رخ دهند. (تهدیدها)
- قبل از «نه گفتن» و مخالف کردن، به‌دنبال حمایت و یا مشاوره از هم‌سالانتان باشید.
- ارائه یک جایگزین منطقی و مناسب
۲. صریح و روراست باشید:
اگر مجبورید یا این‌که می‌خواهید مخالفت کرده و نه بگویید، آن را واضح و شفاف بیان کنید. این کار برای رد کردن هر پیشنهادی ضروری است. چرا؟ چون نباید طرف مقابل را منتظر و بلاتکلیف نگه دارید. تا حد امکان مؤدبانه و واضح انجام دهید ولی این نکته خیلی مهم را فراموش نکنید: مرز باریکی بین رک بودن و بی‌ادبی وجود دارد!
۳. خیلی خلاصه دلیلتان را توضیح دهید:
اگر می‌خواهید بی‌ادب و بی‌ملاحظه به‌نظر نرسید، کمی در خصوص دلیل تصمیمات و انتخاب‌هایتان توضیح دهید. صادق بودن در خصوص دلیل واقعی «نه گفتن» شما در خیلی از مواقع، می‌تواند در تمام روابط شما تأثیرگذار باشد. حتی اگر طرف مقابل از جواب شما ناراحت شود و آن را دوست نداشته باشد، ارائه یک توضیح منطقی و صادقانه برای این تصمیم به آن‌ها کمک می‌کند که کدورتی شکل نگیرد و تصمیم شما را بیشتر درک کنند. با این حال، در این شرایط از دو چیز حتماً باید اجتناب کنید: توضیح بیش از حد و دروغ‌های مصلحتی! هر دو این‌ها می‌توانند شما را به دردسر بیندازند.
۴. مهربانی و احترام را در ارتباطاتتان حفظ کنید:
بر اساس مطالعات، بیش از ۹۰ درصد از مدیران عامل، منابع انسانی و کارمندان از سال ۲۰۱۷ هر ساله بر اهمیت همدلی در محل کار تأکید کرده‌اند.
این اطلاعات به‌تنهایی کافی است تا متوجه شوید چقدر مهم است که ارتباطات محل کارتان را محترمانه نگه دارید و با کسانی که هر روز با آن‌ها کار می‌کنید، مهربان باشید.
محل کار همدلانه، بر پایه‌ی اعتماد و درک استوار است. هنگامی‌که بتوانید چنین محیطی را ایجاد کنید، «نه» گفتن و مخالفت کردن با کارهایی که نمی‌توانید یا نمی‌خواهید انجام دهید، به‌عنوان یک عمل توهین‌آمیز تلقی نمی‌شود و کسی را ناراحت نمی‌کند بلکه این مخالفت ناشی از بلوغ فکری شما خواهد بود.
۵. به تصمیمتان اطمینان داشته باشید:
اگر تصمیم گرفتید به یک پیشنهاد یا درخواست «نه» بگویید، باید موضع‌تان را حفظ کنید. اگر اجازه دهید که تحت‌تأثیر دیگران قرار بگیرید و حرفتان را عوض کنید، ممکن است ناسازگار و غیرقابل‌اعتماد به‌نظر برسید.
اگر مجبور شوید درخواست رئیس یا همکارتان را رد کنید، وضعیت حتی سخت‌تر می‌شود اما باید به‌یاد بیاورید که گفتن «نه» به آن‌ها، به معنای بی‌احترامی و بی‌توجهی نیست؛ بلکه به این معنی است که:
- این کار در اولویت‌های شما جایی ندارد.
- نمی‌خواهید وقتتان را صرف آن کنید.
- شما محدودیت‌هایتان را می‌شناسید.
۶. یک جایگزین ارائه کنید:
آیا می‌دانید در مغز کسی که به او «نه» می‌گویید چه اتفاقی می‌افتد؟ دانشمندان علوم اعصاب، بر این باورند که مغز انسان در برابر حرف «نه» خیلی محکم و شدیدتر از «بله» واکنش نشان می‌دهد. به‌صورت کلی، مغز ما به محرک‌های منفی خیلی بیشتر واکنش نشان می‌دهد.
۷. یاد بگیرید مرزهایی را تعیین کنید:
یکی دیگر از عوامل ضروری که هنگام «نه گفتن» باید در نظر گرفت، مرزها هستند. وجود حدومرزهای ضعیف در محل کار، چرخه معیوبی را تغذیه می‌کند که بیرون آمدن از آن بسیار دشوار است. بر اساس این چرخه‌ی معیوب، انتظارات افزایش پیدا کرده و افراد به حریم شما تجاوز می‌کنند و شما نیازهایتان را قربانی می‌کنید.
برای کمک به درک این‌که چرا باید در محل کار و زندگی مرزهای مشخصی داشته باشید، بیایید نگاهی بیندازیم که مرزهای ضعیف با شما چه می‌کنند. حد و مرزهای ضعیف باعث می‌شوند:
- بیشتر بر اساس انتظارات و نیازهای دیگران قدم بردارید.
- انتظارات و نیازهایتان را قربانی کنید.
- کنترل زمان، کار و دستاوردهایتان را از دست بدهید.
۸. به اولویت‌ها پایبند باشید:
در موقعیت‌هایی که تصمیم می‌گیرید «بله» یا «نه» بگویید، مهم است که به اولویت‌هایتان پایبند باشید.
منبع: pumble